رویای رنگارنگ و کابوس سیاه: دو روی سکه اختلال دوقطبی

اختلال دو قطبی: نوسانات شدید خلقی

اختلال دو قطبی، که قبلاً به عنوان افسردگی-شیدایی شناخته می‌شد، یک اختلال روانی است که با نوسانات شدید خلق و خو مشخص می‌شود. این نوسانات شامل دوره‌های افسردگی شدید و دوره‌های شیدایی (مانیا) یا هیپومانیا است.

علائم اختلال دو قطبی

• دوره‌های شیدایی یا مانیا: در این دوره‌ها، افراد احساس سرخوشی شدید، انرژی بی‌حد و حصر، نیاز کم به خواب، پر حرفی، ایده‌های بزرگ و غیر واقع‌بینانه، تحریک‌پذیری و رفتارهای بی‌ملاحظه دارند.
• دوره‌های افسردگی: در این دوره‌ها، افراد احساس غمگینی شدید، بی‌علاقگی، خستگی، بی‌ارزشی، مشکلات تمرکز، تغییرات اشتها و وزن، و افکار خودکشی دارند.

انواع اختلال دو قطبی

• اختلال دو قطبی نوع یک: شامل حداقل یک دوره شیدایی است.
• اختلال دو قطبی نوع دو: شامل حداقل یک دوره افسردگی عمده و حداقل یک دوره هیپومانیا (شیدایی خفیف‌تر) است.
• اختلال سیکلوتایمی: شامل دوره‌های متعدد هیپومانیا و افسردگی خفیف‌تر است.

علل اختلال دو قطبی

علت دقیق اختلال دو قطبی هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما عوامل زیر در ایجاد آن نقش دارند:

• ژنتیک: وجود سابقه خانوادگی اختلال دو قطبی، خطر ابتلا به این اختلال را افزایش می‌دهد.
• عوامل بیولوژیکی: تغییرات در ساختار و عملکرد مغز، عدم تعادل مواد شیمیایی مغز مانند سروتونین و دوپامین.
• عوامل محیطی: استرس‌های زندگی، رویدادهای آسیب‌زا، مصرف مواد مخدر و الکل.

عوارض اختلال دو قطبی

اختلال دو قطبی اگر درمان نشود، می‌تواند عوارض جدی بر زندگی فرد و اطرافیانش داشته باشد، از جمله:

• مشکلات در روابط شخصی و شغلی
• مشکلات مالی
• سوء مصرف مواد
• مشکلات جسمی
• افکار خودکشی

درمان اختلال دو قطبی

درمان اختلال دو قطبی معمولاً ترکیبی از دارو درمانی و روان درمانی است. داروهایی مانند تثبیت‌کننده‌های خلق، ضد افسردگی‌ها و ضد روان‌پریشی‌ها برای کنترل نوسانات خلقی استفاده می‌شوند. روان درمانی نیز به افراد کمک می‌کند تا با احساسات خود کنار بیایند، مهارت‌های مقابله‌ای را بیاموزند و روابط بین فردی خود را بهبود بخشند.

اگر فکر می‌کنید که ممکن است به اختلال دو قطبی مبتلا باشید، حتماً به یک پزشک یا روانپزشک مراجعه کنید.

علائم خاص اختلال دوقطبی

اختلال دوقطبی با نوسانات شدید خلقی مشخص می‌شود که می‌تواند از افسردگی شدید تا شیدایی شدید متغیر باشد. این نوسانات می‌توانند بر تمام جنبه‌های زندگی فرد، از جمله روابط، کار و تحصیل تأثیر بگذارند.

علائم خاص اختلال دوقطبی را می‌توان به دو دسته اصلی تقسیم کرد:

علائم دوره شیدایی یا مانیا

• احساس سرخوشی و خوشحالی شدید و نامعقول: این احساسات اغلب با اعتماد به نفس بیش از حد همراه است.
• افزایش انرژی و فعالیت: نیاز به خواب کاهش می‌یابد و فرد احساس می‌کند که می‌تواند ساعت‌ها بدون خستگی کار کند یا بازی کند.
• افکار مسابقه‌ای: افکار به سرعت تغییر می‌کنند و فرد ممکن است مشکل در تمرکز داشته باشد.
• حرف زدن زیاد و سریع: فرد ممکن است به طور مداوم صحبت کند و به سختی بتوان او را متوقف کرد.
• ایده‌های بزرگ و غیر واقع‌بینانه: فرد ممکن است طرح‌های تجاری یا هنری بزرگی داشته باشد که به طور معمول غیر عملی هستند.
• تحریک‌پذیری و عصبانیت: حتی تحریکات کوچک نیز می‌توانند باعث عصبانیت شدید شوند.
• بی‌احتیاطی: فرد ممکن است در تصمیم‌گیری‌های مالی یا روابط شخصی بی‌احتیاط عمل کند.
• اضطراب و بی‌قراری: احساس ناراحتی و نیاز به حرکت مداوم.

علائم دوره افسردگی

• احساس غمگینی و ناامیدی شدید: این احساسات ممکن است به قدری شدید باشند که فرد به زندگی خود پایان دهد.
• از دست دادن علاقه به فعالیت‌هایی که قبلاً لذت‌بخش بودند: فرد ممکن است علاقه‌ای به اوقات فراغت، دوستان یا خانواده نداشته باشد.
• تغییرات در اشتها و وزن: فرد ممکن است اشتهای خود را از دست بدهد و وزن کم کند یا برعکس، اشتهای زیادی داشته باشد و وزن افزایش دهد.
• مشکلات خواب: فرد ممکن است بی‌خوابی یا خواب‌آلودگی بیش از حد داشته باشد.
• خستگی و کمبود انرژی: فرد احساس خستگی و بی‌حالی دائمی دارد.
• مشکلات تمرکز و تصمیم‌گیری: فرد ممکن است مشکل در تمرکز بر روی کار یا انجام وظایف روزمره داشته باشد.
• احساس بی‌ارزشی و گناه: فرد ممکن است احساس کند که هیچ ارزشی ندارد و مرتکب اشتباهات زیادی شده است.

علائم دیگر که ممکن است در اختلال دو قطبی مشاهده شود:

• تغییرات در رفتار جنسی: افزایش یا کاهش میل جنسی
• اضطراب و حملات پانیک: احساس نگرانی شدید و ترس
• سوء مصرف مواد: استفاده از الکل یا مواد مخدر برای مقابله با علائم

توجه: این لیست کاملی از علائم اختلال دو قطبی نیست و ممکن است علائم دیگر نیز وجود داشته باشد. تشخیص دقیق اختلال دو قطبی توسط یک متخصص بهداشت روان انجام می‌شود.