کلات نادر و آثار تاریخی آن

کلات نادر یکی از شهر های زیبا و دیدنی واقع در خراسان رضوی است. که دارای مکان های طبیعی و تاریخی فراوانی است که هر سال باعث جذب گردشگران زیادی از سراسر ایران می‌شود. در ادامه به معرفی چند نمونه ار آثار تاریخی این شهر زیبا می‌پردازیم.

 

 

 

 

۱. کاخ خورشید کلات نادر

این عمارت دارای ۳ طبقه است و توسط اسرای هندی در منطقه کلات ساخته شده است. در این کاخ ۱۲ اتاق وجود دارد که با نقاشی و گچبری تزیین شده اند. در بین این نقوش، تصاویری از شاهزادگان نادری نیز به چشم می خورد. این بنای ۸ ضلعی زیبا که مدتی محل اقامت شاه و خانواده اش بود است سبک معماری‌اش بیشتر به سبک معماری مغولی – هندی شبیه است.

 

 

 

۲. بند نادری کلات نادر

در ۴ کیلومتری شرق کلات نادری یکی دیگر از مکان های دیدنی و تاریخی آن قرار دارد. این بنا متعلق به دوران سلجوقی است اما  در دوره نادر شاه افشار ترمیم شده است. تاج سد در حدود ۹۵ متر ارتفاع آن ۷۰ متر و ضخامت سد بین ۲۰ تا ۲۷ متر در نوسان است. آجر و ساروج در دیواره سد و سنگ و ساروج در قسمت‌های جانبی آن به عنوان مصالح به کار رفته است. این سد آسیب دیده است و دیگر کارایی ندارد اما هنوز هم زیبایی خود را حفظ کرده است و تماشای آن خالی از لطف نیست.

 

 

 

۳. آب انبار های روستای خشت

روستای خشت در فاصله ۱۳ کیلومتری کلات نادری قرار دارد، دارای آب‌وهوای کوهستانی و مناطق سرسبز بسیاری است. مردم روستا بیشتر به شغل کشاورزی مشغول هستند. آب انبارهای روستای خشت یکی از محل‌های ذخیره آب برای خوردن و کشاورزی است که مربوط به دوره افشاریه است در سال ۱۳۴۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

 

 

 

۴. مسجد کبود گنبد کلات نادر

مسجد کبود گنبد یکی از بناهای تاریخی مذهبی دوره سلجوقی و از جاذبه های گردشگری کلات نادری است. در اطراف مسجد کتیبه‌های سنگی به خط نستعلیق وجود دارند که قدمت تاریخی آن به دوره قاجار برمیگردد. چهار ایوان، گنبدی دو پوشه و نیلگون، صحن و طاق از مشخصه های ظاهری آن است. ساقه گنبد استوانه‌ای شکل و فضای زیر گنبد یک هشت ضلعی منظم است و طول هر ضلع آن ۴ متر است. صحن مسجد مستطیل شکل  است. استفاده از کاشی هفت رنگ، نقوش اسلیمی و گل و بوته در طراحی ، زیبایی منحصربفردی به آن داده است.

 

 

 

 

۵. کتیبه نادری کلات نادر

این کتیبه را هم در کنار عمارت خورشید می‌توان از نمادهای مهم کلات دانست. در بخش ورودی ارغونشاه کلات واقعشده است. این کتیبه را به دستور مستقیم نادرشاه افشار ساخته‌اندکرده‌اند. در سال ۱۱۵۵، نادرشاه به گلبن افشار، شاعر دربار دستور داد تا شعری زیبا به زبان ترکی در مدح او بسرایند. سپس این شعر را بر روی کوهی که در ورودی شهر قرار دارد، حجاری کنند. ساخت این کتیبه حدود ۲ سال به طول انجامید. متأسفانه ساخت این کتیبه با مرگ نادرشاه نیمه‌کاره باقی ماند. کتیبه نادری حدود ۱۵ متر از سطح رودخانه ارتفاع دارد. در این کتیبه شعری با ۲۴ بیت به زبان ترکی وجود دارد. این اشعار با یاد و نام خداوند آغاز شده و در ادامه به مدح نادرشاه افشار می‌پردازد. ۴ بیت اول آن فارسی و بقیه ترکی درگزی است.

 

 

 

 

۶. قلعه گبرهای سررود

قلعه گبرها در ذل کوه های سررود قرار دارد. سرود یکی از روستاهای دیدنی کلات نادری است که دارای جاذبه های طبیعی و تاریخی است. مردم محلی به این قلعه، قلعه سوراخ هم می‌گوییند.  پس از شکست ساسانیان از اعراب گروهی از زرتشتیانبرای حفظ دین خود از مناطق غربی به مناطق شرقی آمدند. پس از بازدید از قلعه به گورستان قدیمی زرتشتیان می رسیم

 

 

 

۷. برج ارغونشاه

برج ارغونشاه یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی کلات است. در گذشته کلات دو دروازه ورودی داشت. یکی از آن‌ها به خارج ایران و دیگری به داخل ایران راه داشتند. برج ارغونشاه  یکی از همین دو دروازه است. این دروازه در آن دوران تونل ورودی شهر به سمت مشهد به حساب می‌آمد.

قدمت برج ارغونشاه به قرن هفتم هجری قمری و دوران ایلخانان بازمی‌گردد. دروازه ارغونشاه حدود ۸ تا ۹ متر ارتفاع دارد و در ارتفاع ۴۰متری از بستر رودخانه قرار دارد. به همین خاطر سربازانی که روی این برج قرار می‌گرفتند، به‌صورت کامل روی مسیر تسلط داشتند.