اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و تأثیر آن بر کیفیت زندگی
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) یک اختلال روانی است که در پاسخ به یک رویداد آسیب‌زا و تهدیدآمیز شدید ایجاد می‌شود. این اختلال می‌تواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد.
علائم خاص PTSD
علائم PTSD به طور معمول به چهار دسته تقسیم می‌شوند:
- بازگشت خاطرات آسیب‌زا:
- فلاش‌بک‌ها: احساس اینکه دوباره رویداد آسیب‌زا در حال رخ دادن است.
- کابوس‌های شبانه: کابوس‌های مکرر درباره رویداد.
- تداعی‌های شدید: محرک‌هایی مانند صداها، بوها یا مکان‌ها می‌توانند باعث بازگشت خاطرات آسیب‌زا شوند.
- اجتناب:
- اجتناب از افکار، احساسات و مکالمات مرتبط با رویداد.
- اجتناب از مکان‌ها، افراد یا اشیاء که فرد را به یاد رویداد می‌اندازد.
- تغییرات منفی در تفکر و خلق و خو:
- احساس گناه یا شرم: باور اینکه خود فرد مسئول رویداد بوده است.
- احساس بی‌ارزشی یا گسستگی از دیگران.
- مشکل در تجربه احساسات مثبت.
- کاهش علاقه به فعالیت‌هایی که قبلاً لذت‌بخش بودند.
- مشکل در تمرکز یا تصمیم‌گیری.
- هیجان‌زدگی و واکنش‌پذیری:
- مشکلات خواب.
- تحریک‌پذیری یا عصبانیت.
- مشکل در تمرکز.
- هوشیاری بیش از حد.
- واکنش‌های فیزیولوژیکی شدید مانند ضربان قلب تند یا عرق کردن.
تأثیر PTSD بر کیفیت زندگی
PTSD می‌تواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد، از جمله:
- روابط شخصی: مشکلات در روابط با خانواده، دوستان و همکاران.
- عملکرد شغلی: کاهش بهره‌وری، غیبت مکرر از کار و حتی از دست دادن شغل.
- سلامت جسمانی: مشکلات جسمی مانند دردهای مزمن، مشکلات گوارشی و اختلالات خواب.
- سلامت روانی: افزایش خطر ابتلا به سایر اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب و سوء مصرف مواد.
- فعالیت‌های روزمره: دشواری در انجام فعالیت‌های روزمره مانند رانندگی، خرید یا حضور در اجتماعات.
درمان PTSD
درمان PTSD معمولاً ترکیبی از روان درمانی و دارو درمانی است. برخی از روش‌های درمانی موثر برای PTSD عبارتند از:
- درمان شناختی رفتاری (CBT): این روش درمانی به افراد کمک می‌کند تا افکار و باورهای منفی خود را تغییر دهند و مهارت‌های مقابله‌ای را بیاموزند.
- درمان حساسیت‌زدایی و پردازش مجدد حرکت چشم (EMDR): این روش درمانی به افراد کمک می‌کند تا خاطرات آسیب‌زا را پردازش کنند و احساسات منفی مرتبط با آن‌ها را کاهش دهند.
- دارو درمانی: داروهایی مانند مهارکننده‌های بازجذب سروتونین انتخابی (SSRIs) و مهارکننده‌های بازجذب سروتونین-نوراپی نفرین (SNRIs) برای درمان علائم افسردگی، اضطراب و اختلالات خواب مرتبط با PTSD استفاده می‌شوند.
اگر شما یا کسی که می‌شناسید علائم PTSD را تجربه می‌کند، مهم است که به دنبال کمک حرفه‌ای باشید. درمان زودهنگام می‌تواند به بهبود قابل توجه علائم و افزایش کیفیت زندگی کمک کند.
عوارض اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) نه تنها بر سلامت روانی فرد تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند عوارض جسمی و اجتماعی متعددی نیز به همراه داشته باشد. این عوارض می‌توانند کیفیت زندگی فرد را به شدت کاهش دهند.
عوارض روانی
- افسردگی: بسیاری از افراد مبتلا به PTSD، علائم افسردگی شدید مانند احساس غمگینی، بی‌علاقگی، خستگی و افکار خودکشی را تجربه می‌کنند.
- اضطراب: اضطراب یکی دیگر از عوارض شایع PTSD است که می‌تواند منجر به حملات پانیک، فوبیا و اختلال وسواس فکری-عملی شود.
- اختلالات خواب: بی‌خوابی، کابوس‌های شبانه و اختلال در چرخه خواب-بیداری از جمله مشکلات خوابی هستند که در افراد مبتلا به PTSD شایع است.
- سوء مصرف مواد: برخی افراد برای مقابله با علائم PTSD به مصرف مواد مخدر یا الکل روی می‌آورند.
- اختلالات شخصیتی: در برخی موارد، PTSD می‌تواند منجر به تغییرات اساسی در شخصیت فرد شود.
عوارض جسمی
- درد مزمن: بسیاری از افراد مبتلا به PTSD از دردهای مزمن در قسمت‌های مختلف بدن شکایت دارند.
- مشکلات گوارشی: مشکلات گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) در افراد مبتلا به PTSD شایع است.
- مشکلات قلبی عروقی: افزایش فشار خون، بیماری‌های قلبی و سکته مغزی از جمله عوارض جسمی PTSD هستند.
- ضعف سیستم ایمنی: سیستم ایمنی بدن افراد مبتلا به PTSD ممکن است ضعیف‌تر شود و آن‌ها را مستعد ابتلا به بیماری‌های عفونی کند.
عوارض اجتماعی
- مشکلات در روابط: PTSD می‌تواند روابط فرد با خانواده، دوستان و همکاران را تحت تأثیر قرار دهد و منجر به انزوای اجتماعی شود.
- مشکلات شغلی: کاهش بهره‌وری، غیبت مکرر از کار و حتی از دست دادن شغل از جمله عوارض شغلی PTSD هستند.
- مشکلات قانونی: در برخی موارد، افراد مبتلا به PTSD ممکن است مرتکب رفتارهای خشونت‌آمیز یا خلاف قانون شوند.
Opens in a new window my.clevelandclinic.org
PTSD symptoms
عوامل مؤثر بر شدت عوارض
شدت عوارض PTSD به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- شدت رویداد آسیب‌زا: هرچه رویداد آسیب‌زا شدیدتر و طولانی‌تر باشد، احتمال بروز عوارض شدیدتر بیشتر است.
- نوع حمایت اجتماعی: داشتن شبکه حمایت اجتماعی قوی می‌تواند به کاهش عوارض PTSD کمک کند.
- عوامل شخصیتی: ویژگی‌های شخصیتی فرد مانند مقاومت در برابر استرس و توانایی مقابله با مشکلات می‌تواند بر شدت عوارض تأثیر بگذارد.
توجه: این‌ها تنها برخی از عوارض رایج PTSD هستند و هر فرد ممکن است علائم متفاوتی را تجربه کند. اگر شما یا کسی که می‌شناسید علائم PTSD را دارید، مهم است که به دنبال کمک حرفه‌ای باشید.
