داستان از کجا شروع شد؟ می‌پرسید کدام داستان؟ منظورمان همان داستان تکراری « انتخاب بهترین زبان برنامه نویسی » است. نگویید این سوال شما نیست که باور نمی‌کنیم! آمارهای جهانی نشان می‌دهند از هر ۱۰ نفر ۵/۹ نفر به دنبال جواب این سوال هستند. پس در این مقاله قصد داریم انواع زبانهای برنامه نویسی را برای شما معرفی کنیم.
قصه درست از همان روزی شروع شد که خیلی‌ها علاقهمند شدند که بروند دنبال یکی از پردرآمدترین شغل‌های دنیا، یعنی برنامه نویسی. حتماً می‌دانید برنامه نویسی از آن مهارت‌هایی است که اغلب کسب‌وکارها به آن احتیاج دارند. برای همین است که نمی‌شود هیچ برنامه نویس بیکاری پیدا کرد، مگر اینکه خودش نخواهد کار کند! چون از اداره‌های دولتی گرفته تا شرکت‌های خصوصی حداقل یک جا برای یک برنامه‌نویس خالی است.
اما مسئله‌ی همیشگیِ کسانی که قصد دارند وارد این حوزه شوند، انتخاب یک زبان برنامه نویسی مناسب است. اگر شما هم چنین دغدغه‌ای دارید، پس با این مقاله همراه ما باشید تا بعد از معرفی انواع زبانهای برنامه نویسی، راه انتخاب بهترینشان را به شما نشان دهیم.
زبان برنامه نویسی برای ویندوز، وب یا موبایل؟ مساله این است!
باید بگوییم که به تعداد آدم‌ها، زبان هست برای برنامه نویسی! حالا نه اینقدر زیاد اما انصافاً تعدادشان خیلی زیاد است. البته تمام این زبان‌ها به چهار گروهِ زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:
- زبانهای برنامه نویسی ویندوزی
- زبانهای برنامه نویسی تحت وب
- زبانهای برنامه نویسی برای اپلیکیشن موبایل
- زبانهای برنامه نویسی چند منظوره
پیش از آنکه بخواهید بهترین زبان برنامه نویسی را انتخاب کنید باید تصمیم بگیرید که به کدام حوزه علاقه دارید. اگر دلتان می‌خواهد بدانید در هر کدام از این حوزه‌ها چه خبر است ما در ادامه‌ی مقاله برایتان خواهیم گفت.
زبان برنامه نویسی برای ویندوز
زبان‌هایی که فقط پنجره‌ها (ویندوز) حرفشان را می‌فهمند به زبان‌هایی که برای ایجاد برنامههای تحت ویندوز مورد استفاده قرار می‌گیرند، زبان برنامه نویسی ویندوزی (دسکتاپی) گفته می‌شود. در واقع برنامه‌هایی که با استفاده از این زبان‌ها نوشته می‌شوند تنها روی سیستم‌عامل ویندوز قابل اجرا هستند.
کاربرد زبان های برنامه نویسی در انتخاب بهترین زبان های برنامه نویسی چه تاثیری دارد؟
انتخاب بهترین زبان های برنامه نویسی چندان کار ساده‌ای نیست، چرا که عوامل مختلفی در این انتخاب دخیل هستند. اولین مسئله‌ای که کار انتخاب بهترین زبان های برنامه نویسی را سخت می‌کند، تعداد زیاد آن‌ها است، زیرا بالغ بر ۷۰۰ زبان برنامه نویسی مختلف وجود دارد.
چالش دیگر این است که بسیاری از زبان های برنامه نویسی برای هدف خاصی خلق شده‌اند و کارهایی که می‌توان با آن‌ها انجام داد محدود و متفاوت هستند. مثلاً جاوا اسکریپت عمدتاً در توسعه و برنامه نویسی وب (فرانت اند و جدیداً در بک اند) کاربرد دارد. یا زبان سوئیفت تنها برای برنامه نویسی iOS (ساخت اپلیکیشن برای دستگاه‌های شرکت اپل) به کار گرفته می‌شود.
بهترین زبان های برنامه نویسی سال ۱۴۰۱ یا ۲۰۲۲ کدامند؟
تنها با جستجویی ساده در اینترنت می‌توان به راحتی دریافت که به طور کلی پایتون بهترین زبان برنامه نویسی سال ۱۴۰۱ یا ۲۰۲۲ به حساب می‌آید. جاوا اسکریپت هم به دلیل محبوبیت زیاد برنامه نویسی وب، قدرتمندی این زبان و قابلیت‌های ویژه‌ای که دارد، در جایگاه دوم بهترین زبان های برنامه نویسی قرار می‌گیرد. در ادامه انواع زبانهای برنامه نویسی سال ۱۴۰۱ یا ۲۰۲۲ معرفی شده‌اند که هر یک از بهترین‌ها هستند:
پایتون (Python)
زبان برنامه نویسی پایتون یک زبان برنامه‌نویسی ساده و بسیار عالی برای مبتدی‌ها است. این زبان هم در وب کاربرد دارد و هم در اپ‌های دسکتاپی و این در حالی است که پروژه‌هایی که با پایتون نوشته می‌شوند، بسیار قدرتمند هستند. از ویژگی این زبان می‌توان به پویایی (دینامیک) اشاره کرد که سبک‌های مختلف برنامه‌نویسی همچون OOP (شیئ‌گرایی)، Functional (تابعی) و Procedural (رویه‌ای) را ساپورت می‌کند. پایتون یک زبان برنامه‌نویسی اپن‌سورس است، به این معنی که شما می‌توانید به رایگان آن را دریافت کنید و یادگیری آن را شروع کنید.
جاوا اسکریپت (JavaScript)
استفاده از جاوااسکریپت به دلیل قابلیت کدنویسی با آن هم در بخش فرانت‌اند و هم بک‌اند، بسیار رایج است. شما حتی برای کدنویسی با جاوااسکریپت نیاز به کامپایلر ندارید، چرا که مرورگر شما به طور طبیعی کدهای جاوااسکریپت را اجرا می‌کند. برای شروع، فقط به یک ادیتور نیاز دارید که نوت‌پد، سابلایم، جی‌ادید و اتم انتخاب‌های خوبی هستند. اگر علاقمند به ورود به صنعت توسعهٔ وب هستید، #جاوااسکریپت برای شروع عالی است.
HTML و CSS
اگرچه HTML و CSS زبان برنامه نویسی به حساب نمی‌آیند و HTML یک «زبان نشانه‌گذاری» (Markup Language) و CSS هم «زبان استایل‌دهی» محسوب می‌شود، به هر حال این دو زبان در طراحی، توسعه و برنامه نویسی وب نقش کلیدی دارند و به همین دلیل در فهرست بهترین زبان های برنامه نویسی جای می‌گیرند.
ناگفته نماند استفاده از HTML و CSS و حتی جاوا اسکریپت برای برنامه نویسی وب فرانت‌اند، کاملاً ضروری و الزامی است و تقریباً می‌توان گفت که بدون آن‌ها، برنامه نویسی وب فرانت‌اند معنایی ندارد. این موارد در واقع اصلی‌ترین گزینه‌ها برای فعالیت در این حوزه هستند و تقریباً رقیبی هم برای آن‌ها وجود ندارد؛ بنابراین، اگر کسی بخواهد به حوزه توسعه وب و فرانت‌اند وارد شود، انتخاب دیگری در مقابل خود ندارد. با این توضیحات، HTML و CSS تنها گزینه‌های دنیای توسعه فرانت‌اند هستند و شاید از همین رو، به کار بردن عبارت بهترین هم در مورد آن‌ها چندان درست نباشد.
جاوا (Java)
زبان برنامه‌نویسی جاوا یکی از زبانهای برنامه‌نویسی باسابقه در دنیای برنامه‌نویسی محسوب می‌شود. جاوا یکی از پایه‌های برنامههای تحت وب، دسکتاپ و حتی سیستم‌عامل‌ها است. جاوا یک زبان شیئ‌گرا به معنای واقعی کلمه است. مهم‌تر از همه اینکه تا پیش از سال ۲۰۱۸، اکثر اپ‌های اندرویدی نِیتیو با استفاده از همین زبان نوشته می‌شدند اما با آمدن زبان کاتلین و ساپورت آن توسط گوگل، به نظر می‌رسد که کاربرد این زبان در توسعهٔ اپ‌های اندرویدی به مرور کم‌رنگ و کم‌رنگ‌تر شود!
با وجود کاربرد فراوان و محبوبیت بسیار زیاد، #جاوا هنوز برای برنامه‌نویسان کم‌تجربه و تازه‌کار کمی چالش‌‌برانگیز است. همچنین بخش قابل‌توجهی از سینتکس Java از زبانهای C و ++C گرفته شده است؛ شاید به همین علت است که بسیاری از بوت‌کمپ‌ها ابتدا از زبانهای C و ++C شروع می‌کنند و سپس به آموزش جاوا می‌پردازند.
C، سی‌پلاس‌پلاس و سی‌شارپ (C/C++/C#)
زبانهای برنامه‌نویسی C و ++C پایه‌ای و اصطلاحاً مادر هستند. این دو زبان در توسعهٔ بسیاری از سیستم‌عامل‌ها و همچنین نرم‌افزارهای مختلف کاربرد دارند؛ همچنین سینتکس C و ++C بر بسیاری از زبانهای برنامه‌نویسی دیگر تأثیر گذاشته که از آن جمله می‌توان به جاوا، سی‌شارپ، پی‌اچ‌پی و … اشاره کرد. بنابراین با فرا گرفتن C و ++C، یادگیری زبان‌هایی مثل جاوا یا حتی زبانهای سخت‌تر هم چندان مشکل نخواهد بود.
اگر علاقهمند به ساخت و توسعهٔ #گیم هستید، ++C یک انتخاب مناسب برای شروع است زیرا علاوه بر استفادهٔ گسترده از این زبان در بازی‌ها و موتورهای بازی‌سازی مثل Unity، کاربردهای فراوانی هم در ساخت برنامههای دسکتاپی، موبایل و وب دارد.
سی‌شارپ برای اهداف مختلفی استفاده می‌شود که از آن جمله می‌توان به توسعهٔ وب و کنسول اپلیکیشن‌ها اشاره کرد. سینتکس این زبان بر پایه‌ٔ زبان C است، بنابراین طبیعی است که شبیه به زبانهای C و++C باشد (البته با توجه به اینکه شرکت بزرگ مایکروسافت این زبان را در پاسخ به ابداع زبان جاوا توسط اوراکل توسعه داد، بخش قابل‌توجهی از سینتکس این زبان شبیه به زبان جاوا نیز هست!)
PHP
زبان php یک زبان اسکریپت‌نویسی قدرتمند و متن‌باز است که هدف اصلی‌اش طراحی وب‌سایت‌های دینامیک (پویا) است. تا الان هم به یکی از محبوب‌ترین زبان های برنامه نویسی تحت وب تبدیل شده است. این زبان برنامه نویسیِ سمت سرور ویژگی‌های جذابی برای برنامه‌نویسان دارد؛ ویژگی‌های مثل شیء‌گرایی، رایگان بودن، انعطاف‌پذیری، مقیاس‌پذیری.
شاید بپرسید: زبان اسکریپ نویسی چیست؟ زبان اسکریپت‌نویسی یا پردازه‌نویسی نوعی زبان است که برای نوشتن پردازه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. پردازه‌ها هم برنامههای کوچکی هستند که وظایف طولانی و یا وظایف کوتاه و پراستفاده را به‌صورت خودکار انجام می‌دهند. به همین خاطر از زبان اسکریپت‌نویسی معمولاً برای انجام عملیات پرتکرار و روتین کاربرد دارد.
پی اچ پی از فریم‌ورک‌های قدرتمندی مثل لاراول (Laravel) و سیمفونی (Symphony) پشتیبانی می‌کند. مهم‌تر اینکه نزدیک به ۸۰% از بازار وب در دستان php قرار گرفته است. از طرف دیگر یکی از پرکاربردترین سیستم این روزها یعنی سیستم مدیریت محتوای وردپرس، مبتنی بر زبان php است. بنابراین اگر به دنبال فرصتی هستید تا در عرصه‌ی طراحی وب خودی نشان دهید، توصیه می‌کنیم یادگیری زبان پی اچ پی را از دست ندهید.
سوئیفت (Swift)
در سال ۲۰۱۴، شرکت اپل در کنفرانس جهانی توسعه‌دهندگان اپل (WWDC) از یک زبان اختصاصی به نام سوئیفت Swift رونمایی کرد. هدف شرکت اپل این بود که توسعه‌ی watchOS، iOS و tvOS ساده‌تر، با نگارش کوتاه‌تر و با امنیت بیشتری نسبت به زبان Objective-C انجام شود. تا الان هم زبانِ متن باز سوئیفت به‌عنوان یکی از امن‌ترین زبانهای برنامه‌نویسی شناخته می‌شود. جالب اینکه زبان برنامه نویسی سوئیفت از زبانهای پایتون، روبی، Haskell، RUST، Objective-C، C# و CLU و خیلی‌های دیگر الهام گرفته شده است! چیزی مثل یک عصاره! ازآنجاکه محصولات اپل روزبه‌روز با اقبال بیشتری روبه‌رو می‌شوند، بنابراین بنظر نمی‌رسد کسی از یادگیری زبان سوئیفت پشیمان شود. اگر در زمینه‌ی طراحی وب تجربه داشته باشید یادگیری این زبان برایتان بسیار ساده خواهد بود.
R
R به زبان مهندس‌ها حرف می‌زند. در این قسمت می‌خواهیم درباره‌ی یک زبان برنامه نویسی متفاوت به نام R صحبت کنیم.
از این زبان متن باز معمولاً برای تحلیل داده‌ها و انجام محاسبات آماری مثل مدل‌سازی خطی و غیرخطی، رده‌بندی، خوشه‌بندی، آزمون‌های کلاسیک آماری و … استفاده می‌شود.
R حتی در ترسیم نقشه و نمودار و همین‌طور نمایش گرافیکی داده‌های آماری توانمند است. برای همین هم در بین مهندسین آمار و دانشمندان علوم داده حسابی محبوب شده و از سایر رقبایش مثل SPSS، MATLAB و SAS جلو زده است.
این زبان برنامه نویسی محیط ساده‌ای دارد و روی سیستم‌عامل‌های مختلفی مثل لینوکس، ویندوز و مک قابل اجراست. جالب اینجاست که در محیط R می‌توانید کدهای زبان C، C++، Visual Basic و Fortran را هم فراخوانی کنید. R از فریم‌ورک‌های چندمنظوره‌ی متنوعی هم پشتیبانی می‌کند.
Golang
برای اینکه بهتر این زبان را بشناسید باید بگوییم که زبان Go، قدرت و سرعت زبان C و سادگی پایتون را با هم ترکیب کرده است و به‌این‌ترتیب توانسته طیف وسیعی از اپلیکیشن‌ها را پوشش دهد. گو همچنین قدرت بالایی در زمینه‌ی علوم داده‌ای (Data science) دارد و فریم‌ورک‌های زیادی مثل Beego و Revel را در اختیار برنامه‌نویس‌ها قرار می‌دهد. بسیاری از شرکت‌های بزرگ مثل گوگل، یوتیوب، BBC، Soundcloud، Feedbbks، Airbrake و بسیاری دیگر برای توسعه‌ی سیستم‌های بک‌اند از این زبان متن‌باز استفاده می‌کنند. البته علاوه بر توسعه‌ی بک‌اند، گو در زمینه‌ی وب، سرور و شبکه هم کارایی دارد.
جمع بندی
در این مقاله سعی داشتیم محبوب‌ترین و پرکاربردترین زبانهای برنامه نویسی را به شما معرفی کنیم. امیدواریم که … بله؟ هنوز جواب سوالتان را نگرفته‌اید؟ هنوز نمی‌دانید یادگیری چه زبانی را شروع کنید؟ خب راستش را بخواهید باید بگوییم هر کدام از این زبان‌ها اعضای یک پیکرند!
به همین خاطر اگر عزمتان را جزم کنید و یکی از زبان‌ها را به طور کامل یاد بگیرید، به راحتی می‌توانید به چند زبان دیگر هم مسلط شوید. درست مثل این است که رانندگی یاد بگیرید. شما وقتی به اصول رانندگی مسلط شوید مطمئناً می‌توانید هر ماشینی را برانید. پس با خودتان سنگ‌هایتان را وا بکنید، ببینید دوست دارید برای چه پلتفرمی برنامه بنویسید؟ وب، ویندوز یا موبایل؟ بعد یک زبان را از این دنیای شلوغ بکشید بیرون، برایش وقت بگذارید و درست و حسابی بشناسیدش!
البته برای اینکه به شناخت خوبی برسید به یک استاد خوب احتیاج دارید. خبر خوش اینکه استادان موسسه‌ی بامداد دانش می‌توانند در این زمینه به شما کمک کنند. پس اگر علاقه‌مندی‌تان را مشخص کرده‌اید، دیگر انتخاب زبان برایتان کاری ندارد. توصیه می‌کنیم هرچه زودتر دل به دنیای برنامه‌نویسی بزنید. بالاخره یا پایتون دور پایتان می‌پیچد یا پرنده‌ی سفیدبالِ سوئیفت روی شانه‌هایتان می‌نشیند. خدا را چه دیدید شاید هم دلتان خواست یک گوشه بنشینید و یک فنجان قهوه‌ی جاوایی بنوشید! در کامنت‌های این پست، می‌توانید از ابهام‌هایتان برای ما بنویسید. مشاوران و کارشناسان بامداد نظرات شما را رصد می‌کنند و همیشه برای مشورت دادن به شما آماده‌اند! باور نمی‌کنید؟ خب امتحان کنید!
